Menopauza – czym jest i jak radzić sobie z jej objawami?
Czym jest menopauza i jak poradzić sobie z jej objawami?
Menopauza, czyli ostatnia miesiączka w życiu kobiety, stanowi istotny etap w jej biologicznym cyklu. Mimo że jest to naturalny proces, wciąż pozostaje tematem tabu w polskim społeczeństwie.
Według Światowej Organizacji Zdrowia menopauza jest ostatecznym ustaniem miesiączkowania, po którym przez 12 miesięcy nie wystąpiło już żadne krwawienie. Jednak to kilka lat przed menopauzą dochodzi do nieodwracalnych zmian hormonalnych w organizmie kobiety. W wyniku tych zmian kobieta nie może już zajść w ciążę.
Podczas menopauzy ważne jest, aby zwracać uwagę na swój stan zdrowia, ponieważ zwiększa się ryzyko zachorowania na:
- choroby sercowo-naczyniowe,
- osteoporozę,
- otyłość,
- depresję,
- chorobę Alzheimera,
- nowotwory.
Etapy przekwitania
- Premenopauza – następuje kilka lat przed menopauzą, najczęściej zaczyna się po 41 roku życia,
- Perimenopauza – poprzedza menopauzę, czyli ostatnią miesiączkę, najczęściej występuje około 46 roku życia,
- Postmenopauza – od wystąpienia ostatniej miesiączki do końca życia kobiety. Menopauza właściwa, gdy zatrzymuje się krwawienie miesiączkowe– najczęściej około 51 roku.
Objawy podczas menopauzy.
Do najczęstszych objawów związanych z klimakterium (przekwitaniem) należą:
- uderzenia gorąca,
- depresja,
- nagłe intensywne pocenie się,
- wzrost wagi mimo braku zmiany diety,
- wahania nastrojów,
- zaburzenia snu,
- ogólne uczucie zmęczenia,
- osteoporoza,
- zmiany skórne,
- atrofia pochwy,
- wzrost cholesterolu LDL,
- wypadanie włosów,
- spadek libido,
- bóle głowy,
- bóle mięśni i stawów,
- trudności z koncentracją,
- zaburzenia rytmu serca.
Powyższe objawy związane są z ograniczeniem w wydzielaniu hormonów: estrogenów i progesteronu. Do najczęściej występujących objawów zalicza się: uderzenia gorąca, intensywne pocenie, spadek libido, wzrost wagi oraz depresja.
Istnieje kilka sposobów, które pomagają złagodzić objawy menopauzy. Przede wszystkim jest to zdrowia dieta – regularne posiłki, unikanie żywności typu fast food i słodyczy, jedzenie posiłków bogatych w potas, produkty mleczne, kwasy omega-3, wapń, zdrowe tłuszcze. Dodatkowym ważnym elementem jest odpowiednie nawadnianie – co najmniej 2 litry niesłodzonej wody dziennie. Również wysypianie się (co najmniej 7 godzin dziennie snu) stanowi ważną rolę w złagodzeniu objawów menopauzy. Nieodłącznym elementem jest również aktywność fizyczna.
Leczenie objawów menopauzy
W przypadku gdy objawy są dokuczliwe należy zwrócić się przede wszystkim do lekarza. W tym przypadku zastosowanie mogą znaleźć farmakologiczne metody ich łagodzenia, a w szczególności preparaty z fitoestrogenami. Nie są one jednak odpowiedzią na wszystkie dolegliwości, łagodzą objawy fizyczne i poprawiają stan psychiczny. Leki nie zawsze są skuteczne przy łagodzeniu bardziej nasilonych objawów, alternatywą dla leczenia farmakologicznego jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Polega ona na uzupełnianiu niedoborów hormonów, głównie estrogenów, aby utrzymywać je na stałym poziomie. Mimo wyższej skuteczności istnieje szereg przeciwskazań do stosowania HTZ m.in.: choroby nowotworowe, zakrzepica żył głębokich, mięśniaki macicy, udar, choroba niedokrwienna serca, ostra niewydolność wątroby. HTZ powinna być stosowana jedynie przy silnie nasilonych objawach.
Kwestionariusz do diagnostyki i leczenia objawów menopauzy
Dla ułatwienia diagnostyki i leczenia objawów menopauzy stworzono specjalny kwestionariusz MTT (skrót od ang. Menopasue Treatment Tool). Kwestionariusz składa się z 2 odrębnych formularzy:
- Kwestionariusz dedykowany dla kobiet – obejmuje pytania dotyczące samopoczucia kobiety i odczuwanych objawów potencjalnie wynikających z niedoboru estrogenów, rodzaju zaburzeń miesiączkowania, przebytych chorób, wagi i wzrostu oraz wykonywania zalecanych badań profilaktycznych (cytologia, mammografia, glukoza, cholesterol, pomiar ciśnienia krwi). Kobieta może wypełnić kartę w poczekalni lub w domu, a następnie omówić swoje odpowiedzi podczas wizyty lekarskiej.
- Kwestionariusz dedykowany dla lekarzy – oprócz wyżej wymienionych informacji wskazuje on ścieżkę kwalifikacji do ewentualnego włączenia Hormonalnej Terapii Menopauzy (HTM), aby pomóc pacjentce w zapewnieniu dostępnych możliwości leczenia objawów menopauzy – z podziałem na wskazania, rodzaj i drogę podania terapii i najważniejsze przeciwwskazania, zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi rekomendacjami.
Kwestionariusze były oceniane przez lekarzy i kobiety w okresie menopauzy w 6 krajach europejskich (Polska, Hiszpania, Włochy, Niemcy, Szwajcaria) a także w USA w ramach nieinterwencyjnego, prospektywnego badania. Finalne wersje kwestionariuszy powstały na podstawie informacji zwrotnej od uczestników badania oraz dyskusji Zespołu Ekspertów.
Formularz dla kobiet do pobrania poniżej:
kliknij aby pobrać formularz
Więcej informacji:
https://zdrowie.um.warszawa.pl/-/menopauza-1