Przygotowanie do badań diagnostycznych

 

Badania diagnostyczne m.in. laboratoryjne, ultrasonograficzne, RTG odgrywają podstawową rolę w diagnostyce chorób, monitorowaniu leczenia oraz w profilaktyce, aby zagwarantować wysoką jakość badania istotne jest również przygotowanie pacjenta do badania.

Zapraszamy zatem pacjentów do zapoznania się z informacjami dotyczącymi przygotowania do badan diagnostycznych.

 

Przygotowanie do badań RTG

RTG jamy brzusznej, odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa, miednicy

Przygotowanie do badania

Badanie RTG kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego jest jednym z nielicznych badań radiologicznych wymagających odpowiedniego przygotowania:

  • 2 dni przed badaniem dieta lekkostrawna oraz espumisan (3x po 2 kapsułki),
  • w dniu poprzedzającym badanie należy spożywać jedynie pokarmy płynne, nie zawierające błonnika tzn. unikać świeżych warzyw i owoców, otrębów, kaszy, pieczywa. Na noc należy przyjąć środki przeczyszczające,
  • na badanie należy przyjść po wypróżnieniu.

 

Przygotowanie do badań USG

USG jamy brzusznej

Przygotowanie do badania

  • Na badanie należy zgłosić się na czczo, to znaczy w dniu badania nic nie jeść ani nie pić, nie palić papierosów, nie żuć gumy. Jeżeli badanie ma odbyć się w godzinach popołudniowych dopuszczalne jest spożycie lekkiego śniadania nie później niż 6 godzin przed badaniem.
  • 2 dni przed badaniem nie należy spożywać: nic surowego, nic słodkiego, nic wzdymającego.
  • W dniu poprzedzającym badanie należy zażyć 3x po 2 kapsułki Espumisanu (lek dostępny bez recepty).

USG układu moczowego

Przygotowanie do badania

  • Godzinę przed badaniem wypić 1 – 1,5 litra wody niegazowanej i zgłosić się na badanie USG z pełnym pęcherzem (uczuciem parcia na mocz).

USG narządu rodnego przez powłoki brzuszne

Przygotowanie do badania

  • 3 godziny przed badaniem nie oddawać moczu.
  • 1 godzinę przed badaniem wypić 1 litr napoju niegazowanego.

 

Przygotowanie do innych badań obrazowych

Kolonoskopia

Pacjent zgłaszający się na badanie dostarcza skierowanie na kolonoskopię.

Przygotowanie do badania

  • Na badanie należy zapisywać się osobiście.
  • Na 2 – 3 dni przed badaniem nie można jeść owoców drobno-pestkowych (kiwi, porzeczki, truskawki, winogrona, pomidory itp. a także maku i siemienia lnianego).
  • W przeddzień badania na obiad można zjeść tylko zupę.
  • Należy przygotować zgodnie z instrukcją roztwór preparatu FORTRANS (4 litry), rozpuszczając każdą z torebek w 1 litrze ciepłej, niegazowanej wody.
  • Połowę przygotowanego roztworu należy wypić w dniu poprzedzającym badanie, drugą połowę w dniu badania. Zaleca się wypić ostatnią szklankę roztworu na 4 godziny przed badaniem.
  • Od chwili wypicia roztworu FORTRANS nie należy niczego jeść. Do 4 godzin przed badaniem można pić napoje (oprócz kawy i soków przecierowych).
  • Ponieważ w czasie przyjmowania preparatu FORTRANS może wystąpić biegunka (oczyszczanie jelita), wskazane jest pozostanie w domu.
  • Na 2 godziny przed badaniem należy wykonać wlewkę doodbytniczą RECTANAL (preparat dostępny w aptece bez recepty).
  • Na badanie należy zgłosić się na 30 min. przed planowanym terminem, przynieść ze sobą wyniki badań (morfologia, jonogram, kreatynina, EKG, INR). Skierowanie na te badania wydaje lekarz kierujący na kolonoskopię.
  • Pacjent nie może mieć polakierowanych paznokci.
  • Na badanie należy zgłosić się z osobą towarzyszącą.
  • Po badaniu nie można prowadzić samochodu.
  • Pierwszy posiłek po badaniu powinien być niezbyt obfity i lekkostrawny.
  • Leki, które pacjent przyjmuje na stałe należy przyjąć rano, w dniu badania.
  • Pacjenci powinni znać nazwy i dawki przyjmowanych leków.
  • Po badaniu może wystąpić biegunka z niewielką domieszką krwi, podwyższona temperatura, pobolewanie brzucha. Należy wówczas zgłosić się do swojego lekarza.

Uwagi

  • Osoby z przewlekłymi chorobami, wymagającymi stałego, regularnego przyjmowania leków, jak: nadciśnienie tętnicze, choroby serca, padaczka itp. w dniu badania powinny zażyć poranną dawkę leku popijając niewielką ilością wody.
  • Osoby chorujące na cukrzycę powinny ustalić z lekarzem sposób przygotowania do badania i poinformować pielęgniarkę o chorobie.
  • Osoby przyjmujące:
    – ACENOCUMAROL, SINTROM, SINCUMAR – na 7 dni przed badaniem powinny odstawić lek i w porozumieniu z lekarzem prowadzącym zmienić na podawaną podskórnie heparynę drobnocząsteczkową (FRAXIPARYNA, CLEXANE),
    – ASPIRYNĘ, ACARD, ACESAN, POLOCARD, KLOPIDOGREL – na 7 dni przed badaniem przerwać przyjmowanie leków po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym,
    – TICLID, ACLOTIN, TICLO – na 14 dni przed badaniem przerwać przyjmowanie leków po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym.
  • Kobiety ciężarne i matki karmiące piersią powinny skonsultować z lekarzem sposób przygotowania do badania.
  • Prosimy o przyniesienie i pokazanie przed badaniem lekarzowi posiadanej dokumentacji medycznej (karty wypisowe ze szpitala, opisy poprzednich badań endoskopowych).
  • Wyznaczona godzina badania może ulec przesunięciu ponieważ czas trwania kolonoskopii jest trudny do określenia.

ZNIECZULENIE JEST PŁATNE – opłata wg obowiązującego cennika.

Rektoskopia

Przygotowanie do badania

  • 3 dni przed badaniem dieta lekkostrawna, półpłynna bez buraków, jagód, pestek, nasion, preparatów żelaza.
  • 1 dzień przed badaniem – 2 godziny po kolacji 1 opakowanie Rectanal (należy kupić 2 opakowania w aptece bez recepty, stosować zgodnie z instrukcją na opakowaniu).
  • W dniu badania drugie opakowanie Rectanalu zastosować do godziny 9:00. należy być na czczo, można pić do godziny 9:00.

Gastroskopia

Przygotowanie do badania

Przed gastroskopią pacjent musi być na czczo, ostatni posiłek może spożyć minimum 6 godzin przed badaniem. Na badanie należy przyjść ze skierowaniem. W przypadku kiedy pacjent przyjmuje leki np. z powodu nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca należy przyjąć leki we wczesnych godzinach porannych i popić niewielką ilością wody. Po badaniu w przypadku, gdy było ono wykonywane w znieczuleniu ogólnym w tym dniu nie wolno:

  • jeść ani pić przez okres 2 godzin po zabiegu,
  • prowadzić pojazdów mechanicznych,
  • pić alkoholu,
  • podejmować ważnych decyzji osobistych i służbowych,
  • wykonywać czynności wymagających pełnej sprawności psychofizycznej.

W tym dniu konieczna jest pomoc drugiej osoby podczas powrotu do miejsca zamieszkania.

Pantomogram

Przygotowanie do badania

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Przed badaniem należy zdjąć okulary, biżuterię (kolczyki, łańcuszki) i wszelkie wsuwki i spinki do włosów. Także wszelkie ruchome protezy zębów muszą być wyjęte z jamy ustnej.

Mammografia

Przygotowanie do badania

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania, najlepiej wykonywać je między 5 a 12 dniem cyklu miesiączkowego. W tym dniu nie powinno się używać dezodorantu, talku, balsamu ani kremu w okolicy górnej połowy ciała.

 

Próba wysiłkowa

Przygotowanie do badania

Bezpośrednio przed próbą wysiłkową badany pacjent nie powinien palić papierosów, spożywać posiłku, pić mocnej kawy czy herbaty. Dotychczas przyjmowane leki należy przyjąć lub odstawić zgodnie z zaleceniami lekarza kierującego. Przed badaniem należy zgłosić wykonującemu badanie aktualnie przyjmowane leki oraz przebyte choroby serca. W czasie badania należy natychmiast zgłosić wszelkie nagłe dolegliwości (np. ból w klatce piersiowej, duszność). Po badaniu wskazany jest kilkunastominutowy odpoczynek w poczekalni przed gabinetem.

 

EEG

Przygotowanie do badania

W dniu badania pacjent powinien przyjąć wszystkie leki dotychczas zlecone przez lekarza. Przed badaniem nie należy pić napojów alkoholowych lub zawierających kofeinę (mocna kawa, Coca-Cola, mocna herbata, napoje energetyzujące). Na badanie należy przyjść po spożyciu lekkiego posiłku, aby nie występowały spadki poziomu cukru we krwi. Przed badaniem należy umyć włosy. Nie wolno stosować lakierów do włosów, żeli i kremów do układania fryzury. Na badanie pacjent powinien przyjść wypoczęty i wyspany.

 

Badania laboratoryjne

Badania krwi

Standardowe warunki pobierania krwi do badań rutynowych

  • Pobranie materiału do badań odbywa się w godzinach porannych.
  • Pacjent przed pobraniem powinien być na czczo tzn. ostatni posiłek 12 godzin przed pobraniem. Dopuszcza się wypicie małej ilości (½ szklanki) przegotowanej wody.
  • Pacjent powinien być po przespanej nocy.
  • Przed pobraniem krwi, pacjent powinien unikać wysiłku fizycznego, stresu, palenia papierosów, wskazany jest około 15 minutowy odpoczynek.
  • W miarę możliwości ograniczyć przyjmowanie leków i preparatów witaminowych natomiast zażycie leków przyjmowanych stale, w dniu badania powinno być uzgodnione z lekarzem i ściśle związane z celem badania.
  • Nie zaleca się wykonywania badań w okresie głodzenie lub obfitych posiłków (w celu wyeliminowania wpływu pożywienia na wiele badanych składników) jak również w okresie miesiączki u kobiet.
  • Nie zaleca się oznaczania parametrów, którymi aktualnie leczy się pacjenta (np. żelaza) chyba, że badanie ma ocenić skuteczność danego leczenia.
  • Dla prawidłowej oceny badań lipidowych (cholesterol, HDL-cholesterol, LDL-cholesterol, trójglicerydy) konieczne jest zapewnienie jednakowych warunków pobierania i przestrzeganie następujących zasad:
    – krew pobierać zawsze o tej samej porze (godziny poranne) na czczo, 14-16 godzin od ostatniego posiłku,
    – przez 2 tygodnie przed badaniem pacjent powinien utrzymywać stałą dietę, zachowując w miarę możliwości jednakowy poziom spożywanych tłuszczów,
    – pacjent nie powinien zażywać leków zmniejszających stężenie cholesterolu chyba, że badanie ma na celu ocenić skuteczność leczenia przy zastosowaniu danego leku.

W przypadku niemowląt i małych dzieci dopuszczalne jest podanie lekkiego śniadania, gdyż nie wpływa istotnie na większość rutynowych badań. Wyjątkiem jest badanie glukozy, które wymaga bezwzględnego pozostania na czczo.

Badanie poziomu glukozy po obciążeniu 75 g glukozy GCT

  • Na badanie należy się zgłosić na czczo o godzinie 7:30 z aktualnym skierowaniem od lekarza oraz przynieść ze sobą glukozę odważoną aptecznie (75 g).
  • Rozpuścić glukozę w 250 – 300 ml wody.
  • Pobrać krew i natychmiast po nim wypić glukozę maksymalnie w ciągu 5 minut.
  • Od momentu wypicia glukozy odczekać 1 godzinę i zgłosić się na drugie pobranie krwi.
  • Po dwóch godzinach od wypicia glukozy, zgłosić się na kolejne pobranie.
  • W trakcie badania pacjent pozostaje w przychodni, w pozycji siedzącej, powstrzymując się od wykonywania wysiłku fizycznego, palenia tytoniu i spożywania dodatkowych posiłków.

Badanie poziomu glukozy po obciążeniu 50 g glukozy GCT

Zasady i przebieg badania jest podobny, różni się ilością użytej glukozy oraz tym, że od momentu wypicia glukozy pobiera się krew tylko 1 raz po upływie 1 godziny.

Badanie poziomu glukozy na czczo i 2 godziny po posiłku

  • Na badanie należy się zgłosić na czczo o godzinie 7:30 z aktualnym skierowaniem od lekarza.
  • Należy przynieść ze sobą śniadanie oraz leki, przyjmowane na stałe.
  • Pobrać krew.
  • Po pobraniu zjeść śniadanie i przyjąć leki.
  • Od momentu spożycia śniadania odczekać 2 godziny i zgłosić się na powtórne pobranie (maksymalnie do godziny 11:00).
  • W trakcie badania unikać forsownego wysiłku fizycznego.

Badania moczu

Badanie ogólne moczu

Do badań rutynowych oddajemy mocz poranny.
W jednorazowy pojemnik do badania moczu należy zaopatrzyć się w aptece.

50 – 100 ml moczu porannego ze środkowego strumienia moczu, oddanego bezpośrednio po spoczynku nocnym trwającym nie mniej nią 8 godzin (w tym co najmniej 4 – godzinne gromadzenie się moczu w pęcherzu moczowym) należy dostarczyć do Punktu Pobrań w ciągu dwóch godzin. Oddanie moczu musi być poprzedzone dokładnym umyciem narządów płciowych sąsiadujących z ujściem cewki moczowej (należy unikać środków odkażających). Mocz pobrać ze “środkowego” strumienia tzn. pierwszą porcję moczu oddać do toalety, środkową do pojemnika i ostatnią do toalety.

Uwagi

  • Nie należy pobierać moczu w czasie miesiączki oraz 3 dni po niej.
  • Przed badaniem zaleca się powstrzymanie przynajmniej przez dzień od stosunków płciowych.
  • Pojemnik z moczem należy podpisać czytelnie imieniem i nazwiskiem i dostarczyć go razem z aktualnym skierowaniem do Punktu Pobrań.

Posiew moczu

Sposób pobrania próbki moczu do badania jest taki sam jak w badaniu ogólnym moczu.
Istotną różnicą jest, że pojemnik na badanie moczu na posiew musi być sterylny.

Dobowa Zbiórka Moczu

Dobową zbiórkę moczu należy przeprowadzić w okresie 24 godzin w następujący sposób:

  • należy zaopatrzyć się w pojemnik o odpowiedniej pojemności (ok. 2-3 litry) do zbiórki moczu oraz jednorazowy, plastikowy pojemnik do próbki, która zostanie przyniesiona do  punktu pobrań,
  • mocz po nocy oddać do toalety a wszystkie następne porcje łącznie z pierwszą ranną dnia następnego, zbierać do specjalnie przygotowanego pojemnika do Dobowej Zbiórki Moczu,
  • w dniu zakończenia zbiórki moczu, zawartość pojemnika dobrze wymieszać i porcję ok. 100 ml przelać do jednorazowego, plastikowego pojemnika. Należy go czytelnie opisać imieniem i nazwiskiem oraz podać ilość zebranego moczu,
  • pojemnik z moczem razem ze skierowaniem należy przynieść do Punktu Pobrań w dniu zakończenia zbiórki.

Badanie kału

Informacje ogólne

  • Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
  • Próbkę świeżego kału pobieramy do specjalnego jałowego pojemnika zaopatrzonego w łopatkę.
  • Badany materiał musi pochodzić z różnych miejsc kału.
  • Próbka powinna mieć wielkość orzecha laskowego.
  • Pojemnik należy szczelnie zamknąć, podpisać czytelnie imieniem i nazwiskiem i dostarczyć go razem z aktualnym skierowaniem do punktu pobrań w jak najkrótszym czasie.
  • Jeśli nie ma możliwości dostarczenia materiału do laboratorium bezpośrednio po pobraniu należy przechowywać materiał w temperaturze lodówki jednak nie dłużej jak 24 godziny.

Uwagi

  • Jeżeli wymagane jest trzykrotne badanie w kierunku pasożytów, materiał do badania należy przynosić w odstępach 2-4 dniowych. Do defekacji nie używać czopków.
  • Badanie kału na krew utajoną nie wymaga stosowania specjalnej diety.
  • Nie należy pobierać materiału w czasie miesiączki oraz 3 dni po niej jak również przy krwawiących hemoroidach.
  • Alkohol, aspiryna oraz niektóre leki spożyte w nadmiarze w ciągu 48 godzin przed badaniem mogą dawać fałszywe dodatnie wyniki.

 

Badania bakteriologiczne

Pobieranie wymazu z gardła

Informacje ogólne

  • Na pobranie wymazu z gardła należy zgłosić się na czczo lub minimum 3 godz. po spożyciu posiłku.
  • W dniu pobrania próbki wykluczone jest stosowanie płukanek, tabletek do ssania i innych środków o działaniu miejscowym dezynfekującym.

Pobieranie plwociny na badanie bakteriologiczne

Informacje ogólne

  • Próbkę plwociny należy pobrać w godzinach porannych.
  • Przed odkrztuszeniem plwociny należy umyć zęby lub wyjąć protezę zębową oraz wypłukać jamę ustną przegotowaną wodą.
  • Wykrztusić plwocinę do jałowego pojemnika.
  • Natychmiast zamknąć naczynie nie dotykając jego wewnętrznej powierzchni.

U chorych, którzy odkrztuszają niewiele plwociny, po konsultacji z lekarzem można zastosować fizjoterapię klatki piersiowej lub zastosować środki mukolityczne.

Próbkę należy dostarczyć do laboratorium w najkrótszym możliwym czasie, jednak nie dłuższym niż 2 godziny od pobrania.

Pobieranie wymazów z narządów płciowych

Informacje ogólne

Pobieranie wymazów z narządów płciowych na badania mikrobiologiczne u kobiet:

  • wymaga przerwania stosowania niektórych leków drogą dopochwową, irygacji pochwy,
  • wstrzymania się od kontaktów seksualnych na 48 h przed pobraniem materiału,
  • w dniu badania nie należy podmywać się.

W przypadku wymazów z cewki moczowej pacjent nie może oddawać moczu przynajmniej jedną godzinę przed pobraniem wymazu.

 

Uwaga !

Niektóre badania pobierane są tylko w ZLO przy Abrahama 16 tj.:

– grupa krwi,
– badanie przeglądowe przeciwciał odpornościowych,
– ACTH,
– GH (hormon wzrostu),
– witamina B12,
– Kortyzol,
– Kalcytonina,
– Insulina,
– Peptyd C,
– IGF (somatomedyna),
– 17 OH progesteron,
– PTH (parathormon),
– Antykoagulant tocznia.

Badania, na które trzeba mieć specjalne zlecenie, a pobranie materiału odbywa się tylko w siedzibie podwykonawcy po uprzednim uzgodnieniu terminu:

– mleczany ilościowo,
– ADH hormon antydiuretyczny (wazopresyna),
– glukagon.